Wypadki w pracy – dane statystyczne 

W 2022 roku w Unii Europejskiej odnotowano 3 286 wypadków śmiertelnych w pracy oraz aż 2,97 miliona wypadków nieśmiertelnych powodujących co najmniej 4 dni nieobecności¹. Dominującymi sektorami pod tym względem są budownictwo, transport, magazynowanie i produkcja. Specyfika tych branż powoduje, że to właśnie one objęte są bardziej rygorystycznymi zasadami BHP, a jednym z kluczowych aspektów jest stosowanie środków ochrony indywidualnej (ŚOI). 

Działania osłonowe mają zatem kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia i życia, a zapobieganie wypadkom może również przynieść wymierne oszczędności. Jednym z takich rozwiązań jest automatyczne monitorowanie środków ochrony indywidualnej przy użyciu widzenia komputerowego, potężnego narzędzia, które może znacząco poprawić ogólne bezpieczeństwo w miejscu pracy. 

Jak działają systemy wideo analityczne do detekcji ŚOI 

Błyskawiczny rozwój sztucznej inteligencji (AI) sprawił, że wiele procesów za które dotychczas odpowiedzialni byli ludzie, można zautomatyzować. Jedną z takich czynności jest właśnie monitoring zasad BHP, a w szczególności kontrola stosowania środków ochrony indywidualnej.   

Systemy analityki wideo działają następująco: 

1. Rejestracja obrazu – kamery IP nagrywają obraz z miejsc pracy i przesyłają go w czasie rzeczywistym na serwer analityczny. Ważna jest dobra jakość i stabilność obrazu, by ułatwić skuteczną analizę.  

2. Detekcja i klasyfikacja – algorytmy uczenia maszynowego wytrenowane na dużym zbiorze danych, wykrywają i rozpoznają obiekty używane jako ŚOI – między innymi: kaski, kamizelki odblaskowe, rękawice, okulary – a także ich poprawne stosowanie.  

3. Analiza przestrzenna i kontekstowa – system określa, czy dany pracownik znajduje się w strefie, w której obowiązkowy jest konkretny ŚOI (np. wejście do hali produkcyjnej lub strefa pracy maszyn). Powiązana z tym logika pomaga zrozumieć, czy brak ŚOI stanowi rzeczywiste naruszenie zasad bezpieczeństwa. 

4. Natychmiastowe powiadomienia – po wykryciu naruszenia, system może wysłać alert do kierownika lub inspektora BHP informując go o zaistniałej sytuacji. Dodatkowo, system zapisze wszystkie takie sytuacje, a także może wygenerować nam statystki i raporty dotyczące konkretnych okresów.  

Podsumowując, wideo analityka do detekcji ŚOI łączy rejestrację obrazu, zaawansowaną klasyfikację obiektów, kontekstualną analizę sytuacyjną oraz natychmiastowe powiadomienia. To umożliwia efektywne egzekwowanie zasad BHP – nawet bez stałej obecności personelu nadzorczego. 

Skuteczność rozwiązań 

Przykłady z praktyki pokazują realną skuteczność systemów analityki wideo w poprawie bezpieczeństwa pracy. W dużym zakładzie produkcyjnym z branży chemicznej (produkcja pestycydów, chemikaliów specjalistycznych) w Indiach, wprowadzono system detekcji ŚOI oparty na sztucznej inteligencji, który sprawił, że firma osiągnęła poziom 94% zgodności z wymaganiami dotyczącymi stosowania ŚOI, a także o 67% zredukowała incydenty związane z bezpieczeństwem pracy. Co ważne, przełożyło się to również na poprawę efektywności operacyjnej².  

Ten przypadek demonstruje, jak systemy monitorujące środki zabezpieczające, nie tylko podnoszą poziom przestrzegania procedur bezpieczeństwa, ale rzeczywiście redukują liczbę wypadków i optymalizują procesy w wymagającym środowisku przemysłowym. 

Wyzwania wdrożeniowe 

Automatyzacja monitoringu środków ochrony indywidualnej poprzez analitykę wideo otwiera nowe możliwości, ale jednocześnie wprowadza specyficzne wyzwania techniczne i operacyjne.  

Jednym z największych problemów mogą być warunki środowiskowe takie jak dynamiczne oświetlenie, kurz czy mgła, które mogą utrudniać detekcję ŚOI. O ile z kwestią oświetlenia często można sobie poradzić stosując odpowiednie kamery, to w środowisku o dużym zapyleniu problem może być już nieco większy.  

Kolejnym wyzwaniem mogą być koszty i infrastruktura – kompleksowe wdrożenia platform wideo analityki AI wymagają odpowiedniej mocy obliczeniowej (GPU/CPU) oraz wydajności sieci, choć potrzeby te zależą w dużej mierze od skali projektu. Olbrzymią zaletą platform takich jak Vidiana, jest możliwość ich integracji z istniejącą infrastrukturą, co pozwala znacząco obniżyć poziom inwestycji. Należy jednak pamiętać, że do prawidłowego działania algorytmów widzenia komputerowego, może być wymagane odpowiednie ustawienie kamer, a parametry techniczne urządzeń rejestrujących mogą mieć duże znaczenie dla jakości analizy. 

Wreszcie, kwestie etyczne i ochrona prywatności wymagają szczególnej uwagi, gdyż systemy przetwarzają wizerunki zatrudnionych. Choć monitoring w miejscu pracy jest dopuszczalny, jego wdrożenie wymaga jasno określonych celów, wcześniejszego poinformowania pracowników oraz odpowiedniego zabezpieczenia danych osobowych. 

Wnioski i rekomendacje 

Monitoring ŚOI z wykorzystaniem analityki wideo może być efektywnym, skalowalnym i ekonomicznym narzędziem zwiększenia bezpieczeństwa. Warto wybierać dostawców oferujących kompleksową integrację, takich jak Vidiana, którzy zajmują się nie tylko technologią wideo analityki, ale też wsparciem wdrożeniowym, konfiguracją systemu, szkoleniem personelu i obsługą po instalacji. Tego typu podejście umożliwia rozpoczęcie projektu od niewielkiego pilotażu, co ogranicza koszty początkowe i pozwala przetestować system w rzeczywistych warunkach przed skalowaniem. 

Niezależne badanie przeprowadzone przez firmę badawczą Omdia, które objęło 140 organizacji z Ameryki Północnej oraz Europy potwierdza, że aż 85% respondentów osiągnęło zwrot z inwestycji w systemy analityki wideo realizujące między innymi funkcję bezpieczeństwa w ciągu 12 miesięcy. W produkcji i logistyce, ROI ten często wynika z mniejszej liczby wypadków w pracy, automatyzacji procesów nadzorczych i zwiększonej efektywności operacyjnej³. 

Wdrożenie automatycznego systemu analityki wideo do detekcji środków ochrony indywidualnej to inwestycja, która opłaca się zarówno w oczach Państwowej Inspekcji Pracy, jak i z perspektywy kierownictwa – wpływa na realne obniżenie ryzyka oraz zwiększa świadomość i kulturę bezpieczeństwa wśród pracowników, a dodatkowo przekłada się na większą wydajność pracy.  

Warto wspomnieć, że oprogramowanie do analizy wideo oferuję również inne funkcjonalności, które mogą pomóc w zwiększaniu poziomu bezpieczeństwa (np. kontrola stref ograniczonego dostępu) i efektywności operacyjnej (np. liczenie obiektów na linii produkcyjnej).  

1. Accidents at work statistics – Statistics Explained – Eurostat ↩︎
2. AI for Safety Compliance in Chemical Manufacturing | InovarTech  ↩︎
3. Omdia, Leading Market Research Firm, Reveals Significant Bottom Line Returns in Video Analytics Investments  ↩︎